دهان ما محیطی پویا برای رشد و تکثیر باکتری های زنده می باشد. برخی از این باکتری ها مفید و برخی دیگر برای سلامت بدن و دندان ها مضر بوده و می تواند بر دندان ها تاثیر منفی بگذارد. باکتری های مضر آثار برجا مانده مواد غذایی مانند قند ها و کربوهیدرات ها را تجزیه می کنند و در پی آن ، این مواد به اسید تبدیل شده و منجر به خراب شدن دندان ها می شود. کرم خوردگی نامی عامیانه برای این عارضه می باشد. اما پوسیدگی دندان نوعی عارضه برای دندان است که پیشرونده بوده و در صورت عدم رعایت نکات مراقبتی می توان احتمال بروز آن را تا حد بسیار زیادی افزایش داد. از سویی دیگر درمان های متنوعی نیز برای این مشکل وجود دارد. در این مقاله از سایت دکتر سهیل امداد بهترین و مجرب ترین دندانپزشک زیبایی تهران قصد داریم اطلاعاتی در زمینه علل بروز پوسیدگی های دندانی ، جلوگیری و درمان های موجود آن ارائه دهیم.
پوسیدگی دندان چیست ؟
پوسیده شدن دندان ها که با نام کرم خوردگی دندان و خراب شدن در میان عموم مردم شناخته می شود ، به مرور زمان باعث از بین رفتن مینای دندان و در نهایت خود دندان برای همیشه می شود. در میان کودکان این مشکل شایع تر بوده و با نشانه هایی مانند لکه های سیاه بر روی دندان و حفره نمایان می شود. پوسیدگی در دندان ها از رایج ترین مشکلات دندانی است که می تواند از سطح دندان شروع شده و کل دندان و سایر دندان ها را فرابگیرد و حفره هایی را بر سطح آن ایجاد کند.
علت بروز خرابی در دندان
در حالت کلی ابتدا با تشکیل شدن پلاک و جرم بر روی دندان شرایط برای ایجاد پوسیدگی در دندان فراهم می شود ، سپس با شدت پیدا کردن حملات میکروبی ، تخریبات مینای دندان رخ می دهد. در ادامه به شرح مختصری از این رخ داد اشاره خواهیم کرد:
- پلاک دندان
زمانی که پلاک های دندانی در لا به لای دندان های فرد و یا بر روی سطح آن ایجاد می شوند ؛ این امکان وجود دارد تا سفت و سخت شوند. در صورتی که فرد در مسواک زدن بعد از وعده های غذایی و نخ دندان کشیدن و به عبارت کلی تر رعایت بهداشت دهان و دندان کوتاهی کند ، این پلاک ها که تجمع پیدا کرده اند زیاد تر می شود و در نهایت تبدیل به جرم خواهند شد و نیاز به جرمگیری دندان توسط یک دندانپزشک خوب را افزایش می دهند.
- تشکیل پلاک میکروبی و نفوذ به مینای دندان
همانطور که می دانید پلاک ها با انباشته شدن بر روی یک دیگر و گذشت زمان سفت و سخت خواهند شد و تشکیل جرم را می دهند. این پلاک ها می توانند برای مینای دندان مضراتی داشته باشند و باعث شروع پوسیدگی دندان شوند. باکتری مضر که اسید ها را با تجزیه مواد غذایی تولید می کند ، قادر است مواد معدنی مینای دندان ها را از بین برود و مشکل ساز شود. سوراخ ها و حفره های روی مینای دندان که خارجی ترین لایه دندان می باشد ، نشانه ای از شروع خراب شدن دندان به شمار می آید. حال در صورتی که پوسیدگی و میکروب ها به سطوح زیرین دندان یا دنتین دست پیدا کنند باعث آسیب دیدن ریشه دندان می شوند.
- تخریب دنتین
دنتین لایه زیرین مینای دندان است که از استحکام آن از مینای دندان کمتر می باشد به همین علت پس از وارد شدن باکتری و میکروب به راحتی تخریب می شود و علائمی مانند درد و حساسیت از خود نشان می دهد.
- عفونت دندان
در این مرحله از پوسیدگی دندان ، احتمال عفونت در فرد تا حد بسیار زیادی افزایش پیدا می کند و رفته رفته خوردگی دندان ها شدت می گیرد و همین امر باعث از بین رفتن دائمی دندان ها می شود.
علائم پوسیدگی دندان
برای اینکه پوسیدگی به ریشه نرسد و نیازی به عصب کشی یا کشیدن دندان پیدا نکنید نیاز است تا با علائم خراب شدن دندان آشنا شوید تا به محض مشاهده آن ها نسبت به بهترین و موثر ترین روش درمانی اقدام نمایید. اولین نشانه های پوسیده شدن دندان ، وجود لکه ای سیاه رنگ بر روی سطح دندان می باشد. پس از آن به مرور زمان و عدم درمان به موقع و همچنین عدم رعایت نکات بهداشت دهان و دندان ، مشکل شدت یافته و حفره ای بر روی سطح دندان به وجود می آید. با گسترش یافتن باکتری های مضر و تبدیل قند ها به اسید در فضای دهان ، علائم این مشکل بیش از پیش نمایان می گردد. علائم نشان دهنده پوسیدگی در دندان عبارت اند از :
- احساس درد دندان
- تغییر رنگ دندان ها و سیاه شدن
- احساس مزه های نامطبوع در فضای دهان
- بروز عفونت در دندان
- آبسه دندان
- احساس درد در دندان و فک در زمان جویدن
- واکنش حساسیتی به تغییرات دمای مواد غذایی و نوشیدنی های گرم و سرد
- حفره های قابل مشاهده بر روی دندان
- بو دادن دهان
- پاره شدن نخ دندان در زمان استفاده به دلیل پوسیدگی دندان ها
روش توقف پوسیدگی دندان
در قسمت قبل به توضیح علل ایجاد پوسیدگی و در نهایت خراب شدن دندان ها پرداختیم. اما ممکن است این سوال به وجود می آید که چه عواملی در به وجود آمدن پوسیدگی موثر است و با در نظر گرفتن آن ها از خرابی دندان جلوگیری کرده یا پیشرفت آن را متوقف کرد. عواملی که باید در نظر بگیرید و به آن ها به منظور جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی دندان توجه کنید عبارت اند از:
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- تشکیل پلاک و جرم بر روی دندان
- ابتلا به برخی از بیماری های زمینه ای
- انجام پرتو درمانی صورت و گردن
- مصرف بیش از اندازه مواد غذایی قندی مانند شکلات
- مصرف نوشیدنی های اسیدی مانند نوشابه های گاز دار
- خوردن غذاهای چسبنده به دندان
- استعمال دخانیات
- افزایش سن
- خشکی دهان
خرابی دندان بعد از کامپوزیت و لمینت دندان
اغلب بیماران تصور می کنند بعد از کامپوزیت و لمینت کردن دندان ، دیگر احتمال بروز پوسیدگی در دندان ها وجود ندارد و پوشش روی دندان ها از آن ها به خوبی مراقبت می کند. اما پس از اقدام به قرار دادن ونیر و لمنیت همچنان دندان ها مستعد به پوسیدگی هستند و تنها با رعایت بهداشت دهان و دندان از این عارضه در امان خواهید بود. چنانچه مواد غذایی به جا مانده در فضای دهان و دندان ، لا به لای کامپوزیت و لثه قرار بگیرد و تجمع پیدا کند و فرد مسواک و نخ دندان را به درستی انجام ندهد ، احتمال پوسیدگی بیشتر می شود. بنابراین برای حلوگیری از چنین اتفاقاتی لازم است هر چند ماه یک بار به دندانپزشک معالج خود مراجعه نمایید تا وی وضعیت لمینت و کامپوزیت و سلامت دندان های شما بررسی کند.
